نمونه سوال از فصل پنجم(نظام سیاسی)

نظام سیاسی

درس اول:مفهوم نظام سیاسی

۱.نظام سیاسی و نقش های  سیاسی را تعریف کنید.

به نقش هایی که با هدف حفظ تعادل نظام اجتماعی کل شکل گرفته اند و می توانند در صورت لزوم از اجبار فزیکی (زور)استفاده کنند نقش های سیاسی٬و به مجموعه ی به هم پیوسته ی انها نظام سیاسی می گویند.

۲.وظایف نظام سیاسی را بنویسید.(نظام سیاسی به چه اشکالی تعادل نظام اجتماعی کل را حفظ می کند؟)

۱-یافتن راه حل برای مشکلات اساسی              ۲-دفاع جامعه در مقابل جوامع دیگر و ارتباطاتات با انها

۳-حل و فصل منازعات و درگیری ها                    ۴-مجازات مجرمان

درس دوم:انواع نظام سیاسی

۳.انواع نظام های سیاسی را نام ببرید.

الف)نظام خود کامه                              ب)نظام قانونی

۴.نظام خودکامه و یکی از انواع نظام سیاسی را توضیح دهید.

نظام خودکامه حول وجود فردی به نام سلطان یا شاه و...شکل می گیرد. شاه از اختیارات و منافع مادی بسیاری برخوردار بوده است.در کنار نقش شاه٬نقش شاه٬نقش هایی مانند صدر اعظمی و وزارت وجود داشته که افراد بر اساس وفاداری به شاه به این نقش ها دست می یافتند.

۵.نظام خودکامه از چه نقش هایی تشکیل می شده است؟

۱-نقش شاه یا حاکم یا امپراتور یا...اختیارات و امتیازات زیادی داشته است.

۲-نقش صدراعظمی و وزارت:این نقش هایی برای اجرای دستورات مقام پادشاهی بوده است.برعهده گرفتن این نقش ها براساس وفاداری به شاه بوده تا تخصص و دانایی

۳-نقش نظامی:نقش های نظامی بعنوان بازوی شاه عمل کرده و شاه در برخورد با رقبا و اقوام دیگر از انها سود می جسته

۶.چرا در چند قرن اخیر نظام های سیاسی خودکامه قادر به حفظ تعادل نظام اجتماعی کل نبودند؟

۱-شهرها گسترش یافتند.

۲-نیروهای جدیدی در جامعه سر براوردند که درنظر انها اطاعت از شاه بی معنی بوده.

۳-مفاهیم جدیدی چون ازادی و برابری مطرح شد.

۷.نظام قانونی را با نظام خودکامه مقایسه کنید.

نظام خودکامه                                                                     نظام قانونی

-قدرت ازان زورمندان است.                                        -قدرت ازان مردم است.               

-حاکم مسلط بر مردم است.                                      -حاکم نماینده ی مردم است.

-حاکمان بر اساس وفاداری به شاه انتخاب می شوند.    -حاکمان براساس صلاحیت و شایستگی  

-حرف شاه قانون است.                                              انتخاب می شوند.

-میان افراد در اجرای قانون تفاوت وجود دارد.                   -حاکمان هم باید براساس قانون عمل کنند. 

                                                                             -همه ی افراد در مقابل قانون برابرند.

درس سوم:نظام سیاسی ایران

۸.پایه و اساس نظام جمهوری اسلامی چیست؟

اسلام و رای مردم

۹.دو نوع نقش سیاسی در نظام سیاسی جمهوری اسلامی چیست؟

۱-نقش هایی که وظیفه ی انها هدایت و جهت دهی نظام اجتماعی کل است.مانند نقش رهبری٬ نمایندگی مجلس شورای اسلامی یا ریاست جمهوری

۲-نقش هایی که تصمیمات و جهت گیری ها را اجرا می کنند و بازوی اجرایی نقش های هدایت کننده هستند.مانند اداره جات دولتی٬نیروهای مسلح و دادگاه ها.

۱۰.نقش های هدایت کننده ی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران را نام برده و وظایف انها را بنویسید.

۱-نقش رهبری ۲-ریاست جمهوری ۳-ریاست قوه ی قضاییه ۴-نمایندگان مجلس ...

وظایف انها ۱-شناسایی مشکلات نظام اجتماعی ۲-ارائه ی راه حل بصورت قانون٬مقررات و ایین نامه

۳-تنظیم روابط با خارج ۴-شناسایی تهدیدهای داخلی٬خارجی و تصمیم گیری درباره ی راه های مقابله با انها

۱۱.در راس نظام جمهوری اسلامی٬نقش ولایت فقیه(رهبری)قرار دارد:که ایشان را مجلس خبرگان رهبری انتخاب می کنند.

۱۲.صلاحیت ها و شایستگی های رهبر (ولی فقیه)را نام ببرید.

۱-صلاحیت علمی برای فتوا دادن در ابواب فقه         ۲-عدالت و تقوا

۳-بینش صحیح سیاسی و اجتماعی                     ۴-تدبیر٬شجاعت٬مدیریت و قدرت کافی برای رهبری

۱۳.اختیارات و وظایف رهبر را بنویسید.

۱-تعین سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی     ۲-نظارت برحسن اجرای سیاست های نظام

۳-فرمادهی کل نیروهای مسلح                               ۴و۵-تنفیذ و عزل رئیس جمهور

۶-اعلان جنگ و صلح و بسیج نیرو ها

 ۱۴.در داس قوه ی اجرایی نقش ریاست جمهوری قرار دارد.که با رای مردم انتخاب می شود.

۱۵.صلاحیت های احراز نقش ریاست جمهوری را بنوسید.

۱-مدیر و مدبر بودن                         ۲-داشتن حسن سابقه و تقوا و امانت

۳-مومن و معتقد بودن به مبانی جمهوری اسلامی و مذهب رسمی کشور      ۴-ایرانی الاصل بودن

 

۱۶.وظایف و اختیارات ریاست جمهوری چیست؟

۱-ریاست قوه ی مجریه                      ۲-امضای عهدنامه٬موافقت نامه و ... دولت با سایر دولت ها

۳-انتخاب و معرفی وزیران به مجلس              ۴-اعطای نشان های دولتی      ۵-نظارت برکار وزیران

۱۷.شرایط و صلاحیت های نمایندگی مجلس شورای اسلامی را بنویسید.

۱-استفاده و التزام عملی به اسلام و نظام جمهوری اسلامی ۲-تابعیت کشور جمهوری اسلامی

۱۸.وظایف و اختیارات مجلس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی چیست؟

 ۱-قانون گذاری               ۲-حق تحقیق و اظهار نظر در مورد همه ی مسایل داخلی و خارجی کشور

۳و۴-دادن رای اعتماد و استیضاح وزیران

۱۹.وظیفه ی شورای نگهبان چیست؟

بررسی قوانین مصوب در مجلس از نظر انطباق با شروع قانون اساسی

۲۰.وظیفه ی مجلس خبرگان رهبری چیست؟

۱-انتخاب رهبر                                 ۲-عزل رهبر

 ۲۱.شورای اسلامی شهر و روستا چه وظایفی بر عهده دارد؟

۱-نظارت بر برنامه های اقتصادی٬عمرانی٬فرهنگی و سایر امور محل

۲-کمک به پیشبرد سریع برنامه های عمرانی و اقتصادی و رفاهی محل

۲۲.در قانون اساسی چند نوع شورا پیش بینی شده است؟(از هرکدام دو مثال)

الف)شورایی که برای هدایت و جهت دهی نظام اجتماعی کل و نظارت بر ان تصمیم گیری می کنند.مانند مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان

ب)شورایی که نقش مشورتی ،نظارتی و تصمیم گیری در سطح محدودتری را داراست.مانند شورای اسلامی شهر و روستا و  شورای دانش آموزی

درس چهارم:مشارکت سیاسی

۲۳.فعالیت سیاسی را تعریف کنید.

مجموعه فعالیت هایی که برای دست یابی به نقش ها ی سیاسی و یا اثرگذاری روی آنها انجام می گیرد را فعالیت سیاسی می گویند.

۲۴.اشکال مختلف فعالیت های سیاسی راقانون تعیین می کند.

۲۵.اشکال مختلف فعالیت سیاسی را نام ببرید.

۱)راه پیمایی و تظاهرات                                ۲)شرکت در انتخابات                        

۳)همکاری با احزاب و انجمن ها                     ۴)استفاده از رسانه ها

۲۶.راه پیمایی و تظاهرات را به عنوان یکی از اشکال فعالیت های سیاسی شرح دهید(مثال بزنید)

افراد و گروه ها با شرکت در راهپیمایی ها اهداف و مواضع خود را در امور سیاسی جامعه اعلام می کنند مانند راه پیمایی های اوایل انقلاب که علیه حکومت شاه بود یا راه پیمایی روز ۲۲ بهمن برای اعلام حمایت از سیاست های نظام و انقلاب

۲۷. مراجعه به آرا مردم در نطام جمهوری اسلامی به چند صورت انجام می شود ؟

الف)بی واسطه: در مواردی مانند انتخاب ریس جمهور یا نمایندگان مجلس و همه پرسی در مورد مسایل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتمایی و فرهنگی

ب) با واسطه: ابتدا مردم به نماینده خود رای می دهند. سپس نماینده در موارد مختلف اظهار نظری می کند و تصمیم می گیرد . مانند رای اعتماد مجلس به وزرا و رای مجلس خبرگان رهبری به رهبر.

۲۸. همکاری با احزاب و انجمن ها، به عنوان یکی از اشکال فعالیت های سیاسی را شرح دهید.

یکی از زاه هایی که جامعه برای حفظ عقاید و منافع و عقاید افراد در نظر گرفته است، همکاری با احزاب و انجمن ها است. در اینگونه محافل افراد با عقاید ، منافع و علایق گوناگون گرد هم می آیند و در حدود قانون برای دست یابی به نقش های سیاسی یا اثر گذاری روی آنها فعالیت می کنند.

۲۹.وجود احزاب و انجمن ها در جامعه چه آثار ونتایجی دارد؟

۱) خواست ها و علایق گروه ها و مردم مطرح می شود.

۲)سیاست گذاران از جامه با خبر می شوند.

۳)احزاب با نقد کار های سیاست گذاران مردم را در انتخابات سیاست گذاران محک می کنند

۳۰. افراد و احزاب یک جامعه چه استفاده ای از رسانه ها می کنند؟

۱)آگاهی دادن به مردم از طریق ارائه اطلاعات و اخبار

۲)ایجاد فرصت تفکر برای مردم از راه ارائه تحلیل و تفسیر

۳)آموزش مردم

۴)رشد آگاهی سیاسی و اجتمایی مردم

 درس پنجم: انتخابات

۳۱.مهمترین نقش و کار فرد در نظام سیاسی قانونی چیست؟

انتخاب نماینده.زیرا فرد با انتخاب نماینده قدرت را به فرد یا افرادی تفویض می کند.و کاندیدای انتخاب شده ،بر اساس این آراء ،مجاز است از قدرت استفاده کند.اگر انتخاب افرد درست نبوده باشد کسانی که زیان می بینند خود مردم هستند.

۳۲.مراحل انتخاب یک نماینده یا رئیس جمهور برای رای دهنده چیست؟

الف - مشخّص کردن هدف از انتخاب                           ب - شناسایی نامزدها

ج - تشخیص و ارزیابی                                             د - رای دادن

۳۳."هدف از انتخاب" بعنوان اولین مرحله ی انتخاب را توضیح دهید!

 قبل از هر چیز هر شهروند باید به این پرسش پاسخ دهد که انتظار دارم نماینده ی من در مجلس یا قوّه ی اجرایی چه کارهایی را انجام دهد؟ و چه اهدافی را دنبال کند.اگر فرد نتواند به این پرسش پاسخ دهد،انتخاب او انتخابی کور خواهد بود.در این حالت فرد ممکن است کسانی را که نمی شناسد ، فقط از روی قیافه یا تشویق دیگران به آنها رای دهد.

۳۴.شیوه های شناسایی نامزدهای انتخاباتی را بنویسید!

 ۱- بررسی نکاتی که نامزد مورد نظر به صراحت در سخنرانی ها و تبلیغات خود مطرح می کند.

 ۲- بررسی مطالبی که مخالفان نامزد مورد نظر در محافل مختلف بیان می کنند.

۳ - شناخت هواداران نامزد مورد نظر.

۴ - بررسی سوابق نامزد مورد نظر در پست های اجرایی که قبلا مشغول کار بوده است.

۳۵.تشخیص و ارزیابی را بعنوان آخرین مرحله ی انتخاب فرد توضیح دهید.

در این مرحله فرد اطلاعاتی که از منابع مختلف در مورد نامزدمورد نظر جمع آوری کرده را بررسی می کند که آیا این مطالب درست بوده یا نه؟ آیا می توان به وعده های این نامزد امید بست یانه؟در انتها مشخّص می شود که نظریات و برنامه های کدام یک از نامزدها به هدف شهروند انتخاب کننده نزدیک تر است.

 در س ششم:نظام سیاسی و نظام های اجتماعی دیگر

۳۶.تربیت خانوادگی چه تاثیری بر فعالیت و نگرش سیاسی فرد دارد؟مثال بزنید.

فرض کنید فرد در خانواده ای رشد کند که پدر بطور مستبدانه تصمیم گیری می کند.فرزند تربیت یافته در این خانواده به احتمال زیاد در فعالیت های سیاسی به شیوه های مشورتی روی خوشی نشان نخواهد داد و برای وی سیاست مدارانی مطلوب خواهند بود که به انتقادات و نظریات مخالف توجّهی نداشته باشند.

به عکس فرد اگر در خانواده ای بزرگ شده باشد که شیوه های مشورتی معمول باشد، آمادگی بیشتری برای فبول شیوه های مشورتی در نظام سیاسی دارد.

۳۷.تاثیر نظام سیاسی بر خانواده را با ارائه ی مثال توضیح دهید.

 فرض کنید سیاستمداران در مقابل تهدید خارجی به این نتیجه برسند که تولیدمثل باید افزایش یابد.در این حالت در مقایسه با حالتی که افزایش جمعیت تهدید تلقی می شود شکل خانواده متفاوت خواهد بود.

همچنین نظام سیاسی با وضع مقرراتی ،که اختیارات و وظایف زن و شوهر و فرزندان را مشخص می کند،بر شکل خانواده تاثیر می گذارد.

۳۸.مدرسه و نظام آموزشی از چند جهت در ارتباط با نظام آموزشی عمل می کند؟

۱ - ایجاد گرایش مثبت یا منفی نسبت به نظام و عمل سیاسی

۲ - ایجاد مهارت برای انجام عمل سیاسی

۳ - ایجاد صلاحیت و شایستگی برای بر عهده گرفتن نقش های سیاسی

۳۹.چگونه نظام آموزشی باعث تغییر نظام سیاسی می شود؟(با ارائه ی مثال)

اگر در نظام آموزشی خودکامه یا دیکتاتوری ارزش هایی چون آزادی و برابری آموزش داده شود.افراد بجای وفاداری به نظام دیکتاتوری ،برای بدست آوردن آزادی سر به شورش برداشته و باعث تغییر نظام سیاسی می شوند.

نمونه سوال از فصل چهارم(نظام اقتصادی)

نظام اقتصادی

درس اوّل:مفهوم نظام اقتصادی

۱.فعالیت اقتصادی را تعریف کنید.مثال بزنید.

بخشی از فعالیت های انجام شده در هر نظام به منظور تهیّه ی وسایل زندگی را فعالیت اقتصادی می گویند.مانند تلاش کشاورزان در زمین های کشاورزی یا تلاش کارمندان در اداره ها.

۲.رابطه ی اقتصادی را تعریف کنید و مثال بزنید.

-رابطه ی بین فرد و دیگران

-در محیط اجتماعی

-به منظور فعالیت اقتصادی را                          رابطه ی اقتصادی می گویند.

مانند رابطه ی کارگران با یکدیگر در محیط کارخانه یا رابطه ی خریدار و مشتری در بازار

۳.رابطه ی اقتصادی را با رابطه ی دوستانه مقایسه کنید.

-رابطه ی اقتصادی بر اساس سود و منفعت است. اما در رابطه ی دوستانه حسابگری های اقتصادی نقشی ندارد.

-در رابطه ی اقتصادی هدف تولید کالا و مبادله ی کالا است.اما هدف رابطه ی دوستانه برقراری رابطه ی عاطفی است.

۴.ضرب المثلی درباره ی تفاوت رابطه ی دوستانه و رابطه ی اقتصادی بیان کنید.

"حساب حساب است،کاکابرادر"

۵.قاعده ی مالکیّت را تعریف کنید.

قاعده ی مالکیت حدود استفاده ی مردم از امکانات جامعه را مشخّص می کند.و از منافع افراد در مقابل دیگران حراست می کند.

۶.چرا قاعده ی مالکیت در جامعه بوجود می آید؟

در رابطه ی اقتصادی ،تمایل به کسب سود بیشتر باعث تضاد و درگیری میان افراد جامعه می شود.در نتیجه جامعه برای حفط یکپارچگی و جلوگیری از نزاع قوانینی جهت مشخّص کردن حدود منافع افراد تعیین می کند.

۷.نظام اقتصادی را تعریف کنید!

مجموعه روابطی که حول تولید یا مبادله ی کالا بر اساس قاعده ی مالکیت شکل می گیرد ،نظام اقتصادی را بوجود می آورد.

درس دوم:اجزای نظام اقتصادی

۸.نظام اقتصادی یک کشور به چند خرده نظام مهم تقسیم می شود؟

 ۱-خرده نظام تولید

۲-خرده نظام توزیع

۳-خرده نظام پولی و بانکی

۹.نظام تولید را تعریف کنید!

به مجموعه خرده نظام ها و نقش هایی که حول تولید کالا و خدمات شکل می گیرد،را نظام تولید می گویند.

۱۰.نظام تولید به چند بخش تقسیم می شود؟مپال بزنید.

۱-صنعت مانند کارخانه ی تولید پلاستیک

۲-کشاورزی مانند مزرعه ی کشاورزی

۳-خدمات مانند مجتمع های آموزشی و مدرسه

۱۱.نظام توزیع را تعریف کنید و مثال بزنید.

نظام توزیع حول مبادله ی کالا و خدمات بوجود می آید و بصورت شبکه ای از یک سو بخش های تولید را به یکدیگر و از سوی دیگر بخش های تولیدی را به مصرف کننده متصل می سازد.

مانند بازار مرکزی شهرها بازارهای محلی و فروشگاههای زنجیره ای.

۱۲.نظام پولی بانکی چگونه بوجود آمده است؟

پیدایش پول باعث بوجود آمدن نظام جدیدی در نظام اقتصادی شده است که هدف آن

تهیه توزیع و حفظ ارزش پول رایج یک کشور و اسناد معتبر و نظارت بر آنهاست.که به این نظام ،نظام  پولی بانکی می گویند.

۱۳.در مرکز نظام پولی بانکی چه چیزی قرار دارد؟خرده نظام های آن را نام ببرید.(۳مورد)

بانک مرکزی- خرده نظام های آن موسسات مالی اعتباری ،بانک ها و صندوق های قرض الحسنه می باشند.

۱۴.اختصاص سود بیشتر به سپرده های افراد نزد بانک ها چه نتایجی را بدنبال خواهد داشت؟

۱.افراد تشویق می شوند که سرمایه های خود را در بانک پس اندار کنند.

۲.از پول مردم ار بانک ها در کارهای تولیدی و بازرگانی استفاده می شود.

۳.پول از میان مردم جمع شده و بازار راکد می شود.

۱۵.نظام پولی و بانکی چگونه بر قیمت ها و تورّم اثر می گذارد؟

۱-از راه دست کاری بر حجم پول در گردش

۲-خرید یا فروش اوراق قرضه

۳-استقراض دولت از بانک مرکزی

درس سوم:رابطه ی نظام اقتصادی با نظام ها و عوامل دیگر

 ۱۶.با ارایه ی دومثال تاثیر محیط طبیعی بر نظام اقتصادی را شرح دهید.

-کشوری که قسمت زیادی از مساحت آن را صحراهای سوزان و گرم و خشک تشکیل داده است.به سختی می تواند در زمینه ی کشاورزی رشد کند.اما کشوری دارای آب و هوای مناسب در زمینه ی کشاورزی به سرعت پیشرفت خواهد نمود.

-کشوری که از لحاظ منابع طبیعی و معدن فقیر است.بسختی در صنعت پیشرفت خواهد نمود.چون با مشکل مواد اولیه مواجه خواهد شد.

۱۷.چه عاملی باعث کاهش تاثیر عامل طبیعی در اقتصاد خواهد شد؟

صنعت

۱۸.اقتصاد چه ارتباطی با صنعت ،علم و ارزش های جامعه دارد؟

رشد صنعت باعث رشد اقتصاد یک کشور می شود و رشد صنعت از رشد علم حاصل می شود.رشد علم هم به ارزش های جامعه بستگی دارد.در جامعه ای که علم و علم آموزی ارزش باشد باعث می شود علم در ان جامعه رشد کند.

۱۹.در کدام جوامع علم مجالی برای رشد پیدا نمی کند؟(علم رشد نمی کند)

-جوامعی که سازمان علمی مشخصی ندارد

- "      "     " بودجه ای به تحقیقات اختصاص داده نمی شود.

-"       "     "آباد کردن دنیا را درست نمی دانند.

۲۰.ارتباط اقتصاد و نظام آموزشی را توضیح دهید.

-نظام اقتصادی بر نظام آموزشی تاثیر می گذارد.تا جایی که  نظام آموزش باید بر اساس نیازهای نظام اقتصادی برنامه ریزی شود.

-نظام آموزشی هم بر نظام اقتصادی تاثیر دارد.تا جایی که اگر نظام آموزشی کشور نتواند نیروهای مورد نیاز صنعت،کشاورزی و خدمات را تامین نماید.افول اقتصادی امری طبیعی خواهد بود.

۲۱.چرا بر تربیت نیروی متخصص تاکید می شود؟

چون اگر نظام آموزشی نتواند نیروهای مورد نیاز صنعت،خدمات و کشاورزی را تامین نماید.افول اقتصادی امری طبیعی خواهد بود.

۲۲.نظام اقتصادی از طریق فرهنگ با نیازها ارتباط می یابد.

۲۳.ارتباط اقتصاد و نیازهای افراد را توضیح دهید.

نظام اقتصاد به نوع نیازهای افراد بستگی دارد.زیرا هدف فعالیت اقتصادی رفع نیازهای افراد است.

البته همه ی نیازهای افراد نیازهای زیستی،مانند خوراک پوشاک و مسکن  نیست.بلکه بعضی نیازهای انسان در جریان زندگی اجتماعی سربرمی آورند.مانند نیاز به پوشیدن مد خاصی از لباس.بنابراین جریان اجتماعی شدن افراد و فرهنگ های انها بر نظام اقتصادی تاثیر می گذارد.

۲۴.دولت بعنوان هسته ی اصلی نظام سیاسی از چند راه بر نظام اقتصادی تاثیر می گذارد؟

۱-از طریق سیاست های پولی و مالی

۲-از طریق برنامه و بودجه

۲۵.افزایش حقوق کارمندان به میزان ۲۰ درصد چه تاثیری بر اقتصاد می گذارد؟

-باعث می شود دولت منابع درامدی جدیدی برای جبران ۲۰ درصد اضافه حقوق پیدا کند.که این خود نوعی تلاش اقتصادی است.

-با افزایش حقوق پول بیشتری وارد بازار می شود.که این خود باعث تورم و ...خواهد شد.

۲۶.تاثیر برنامه و بودجه در نظام اقتصادی را توضیح دهید.

اهرم دخالت دولت در نظام اقتصادی برنامه و بودجه است.

زیرا  برنامه مشخص می کند در چه بخش هایی باید سرمایه گذاری شود،به کدام کالا مجوز ورود یا صدور داده شود و ... به عبارت دیگر برنامه نحوه ی دخالت دولت در اقتصاد را مشخص می کند.

همچنین بودجه  از راه کسری بودجه و میزان دخل و خرج دولت بر اقتصاد تاثیر می گذارد.

۲۷.نظام خانواده و نظام اقتصادی چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

خانواده به عنوان نظامی که یکی از نتایج آن تولید نسل است،از یک سو برای نظام اقتصادی مصرف کننده فراهم می کند،و از سوی دیگر نیروی کار آن را فراهم می کند.

درس چهارم:نظام اقتصادی و نظام اجتماعی کل

 ۲۸.با ذکر مثالی توضیح دهید که چگونه نظام اقتصادی موجب تحول نظام اجتماعی کل می شود؟

شرایطی را در نظر می گیریم که افراد با چرخ دستی پشم را به نخ تبدیل می کنند.در این شرایط مجموعه روابطی بین کسانی که پشم را تولید می کنند و کسانی که پشم را به نخ و کسانی که نخ را تبدیل به قالی می کنند وجود دارد.افرادی هم بعنوان واسطه ایفای نقش می کنند.با تحول اقتصادی ماشین نساجی پشم مستقیما به قالی تبدیل می کند.در این میان عده ای بیکار شده،شغل های جدیدی بوجود می اید . موقعیت اجتماعی عده ای پایین آمده و عده ای موقعیت بهتری پیدا می کنند.با این تغییرات نظام اجتماعی کل متحول می شود.

۲۹.علمای اجتماعی علت فروپاشی نظام کمونیستی را چه می دانند؟

عدم تعادل میان رشد صنعت و ثبات نظام سیاسی و خرده نظام های دیگر در آن کشور.

۳۰.آیا تغییرات در نظام اقتصادی می تواند جامعه را دچار عدم تعادل کند؟چگونه؟

بله.اگر تغییرات در نظام اقتصادی بنحوی باشد که افراد نتوانند خود را با این تغییرات وفق دهند جامعه دچار عدم تعادل و ناهماهنگی شده تا آنجا که انقلاب ها ممکن است شکل بگیرد ،نظام های سیاسی تغییر کند و جامعه دچار اشوب شود.

۳۱.از پیامدهای نا مناسب نظام اقتصادی ،تضاد طبقاتی ،را توضیح دهید.

جامعه با وضع قواعدی حدود استفاده ی مردم از منافع اقتصادی را مشخّص می کند.گاه همین قواعد باعث می شود گروهی در جامعه ثروتمند و گروهی فقیر بمانند.عده ای هرروز پولدارتر و عده ای هر روز فقیرتر شوند.در این حالت به دو قسمت مجزا با فرهنگ و روش زندگی متفاوت تقسیم خواهد شد.این دوگانگی باعث نابسامانی و آشوب های داخلی می شود.و حتی ممکن است نظام سیاسی دگرگون شود.

۳۲.از پیامدهای نامناسب نظام اقتصادی، رواج پول پرستی ،را توضیح دهید.

نظام اقتصادی جدید پول را بعنوان ارزش اساسی در جوامع تبدیل کرده است.تا جایی که مصلحان اجتماعی از مرگ وجدان و معنویات سخن می گویند و تلاش مصلحان برای حل این معضل تا کنون کمتر موفق بوده است.

۳۳.دو پیامد نامناسب نظام اقتصادی را نام ببرید.

۱-رواج پول پرستی                                    ۲-تضاد طبقاتی

درس پنجم:نظام اقتصادی و فرد(۱)

۳۴.رابطه ی فرد با نظام اقتصادی به چند صورت می باشد؟ به ۲ صورت

۱-شاغل بودن در نظام اقتصادی

۲-مصرف کننده بودن در نظام اقتصادی

۳۵.نتایج و آثار شغل(شاغل شدن) را بنویسید.

۱-برخورداری از امکانات مادی جامعه    ۲-استقلال             ۳-خلاقیت              ۴-رضایت شغلی          

۵-بزرگ سال شناخته شدن              ۶-منزلت اجتماعی                            ۷-قدرت و نفوذ

۳۶.شرط اصلی و مهم ازدواج چیست؟چرا؟

شاغل بودن  زیرا در روزگار ما شان ومنزلت اجتماعی، قدرت و نفوذ و برخورداری از امکانات جامعه تا حد زیادی به شغلی که فرد انتخاب می کند بستگی دارد.

۳۷.چرا رضایت شغلی از جنبه های مهم سعادت فردی است؟زیرا

-بخش اعظم فعالیت و عمر فرد در فعالیتی که در قالب شغل صورت می گیرد،صرف می شود.

افرادی که در قلمروهای زندگی خود شکست خورده اند ، رضایت شغلی می تواند این شکست ها را برایشان جبران سازد.

۳۸.چرا شغل یکی از راه های اصلی بروز خلاقیت است

زیرا در روزگار ما افراد نمی توانند مهارت های زیادی در زمینه های مختلف کسب کنند.بعنوان مثال کسی که در زمینه جغرافی کار می کند،بسختی می تواند در زمینه ی فلسفه خلاقیت نشان دهد.

درس ششم:نظام اقتصادی و فرد(۲)

۳۹.عوامل عمده در انتخاب شغل را نام ببرید؟

۱-علاقه       ۲-استعداد         ۳-مهارت           ۴-خویشتن پنداری      ۵-محیط و شرایط اجتماعی

۴۰.علاقه  اولین شرط انتخاب شغل است.

۴۱.نقش استعداد در انتخاب شغل را با ارایه ی مثالی توضیح دهید.

زیرا هرشغلی توانایی های ذهنی و جسمی خاصی را می طلبد.بعنوان مثال فردی که به شغل پرستاری علاقمند می شود.اگر استعدادهای مورد نیاز این شغل مانند صبر و حوصله ی زیاد،آرامش روانی،حس همدردی ، دلسوزی و روحیه ی خدمت به همنوع را نداشته باشد.مسلما در این شغل موفق نخواهد بود.

۴۲.تناسب هوش و توانایی های ذهنی با شغل مورد نظر را توضیح دهید.

شغل مورد نظر فرد با در حد هوش فرد باشد.زیرا اگر فرد شغلی که به هوش و توانایی ذهنی بالایی احتیاج دارد انتخاب کند.از عهده ی آن شغل برنخواتهد آمد و مسلما در آن شغل شکست خواهد خورد.همچنین اگر فردی که توانایی ذهنی بالایی دارد.شغلی که به توانایی ذهنی کمتری نیاز دارد را انتخاب کند.از شغلش رضایت نخواهد داشت و از این شغل خسته خواهد شد.

۴۳.نقش مهارت در انتخاب شغل را با ذکر مثالی توضیح دهید.

فرض کنید شخصی به شغل بنایی علاقه داشته باشد،استعداد و تواناییهای جسمی و ذهنی این رشته را هم داشته باشد.ولی این کافی نیست.وی باید مهارت های مورد نیاز این رشته را با کار کردن در کنار دست استاد کار بیاموزد تا بتواند در این شغل موفق باشد.

۴۴.امروزه اغلب مهارت ها ذهنی است و از طریق تحصیل بدست می آید.

۴۵.مهارت های یک مدیر را با مهارت های یک مهندس ساختمان مقابسه کنید.

مهندس ساختمان با سنگ و آجر و... سروکار دارد ولی مدیر با انسانها،با تمام ظرافت های روحی روانی و ... .بنابراین مدیر به مهارت هایی به مراتب پیچیده تر از مهندس نیاز دارد.و به همان میزان به هوش و اطلاعات بیشتری نیاز دارد.

۴۶.تاثیر عامل خوبشتن پنداری در انتخاب شغل را توضیح دهید.

هر فرد با زندگی در اجتماع به تصوری از خود و آنچه باید بشود دست می یابد.اگر شغل انتخابی فرد را از این تصور دور کند.فرد خود را مغبون احساس کرده و نسبت به آن شغل بی میل خواهد شد.مانند کسی که فکر می کند می تواند رهبری جمعی را بر عهده بگیرد.ولی در شغلی به کار گرفته شود که بجای رهبری مدام باید دستورات مافوق را اجرا کند.

۴۷.تاثیر محیط و شرایط اجتماعی بر انتخاب شغل را با ذکر مثالی توضیح دهید.

اگر فردی استعداد ،علاقه و مهارتهای مورد نیاز شغل صنعتگری را داشته باشد.و این شغل با تصور وی از خودش تناسب داشته باشد.اگر خانواده یا همسر یا اطرافیان این فرد صنعتگری را دون شان خود بدانند .این شخص باید مدام فشارهای آن ها را تحمل کند تا جایی که ممکن است به این نتیجه برسد که این شغل مناسب وی نیست.

درس هفتم:آسیب های نظام اقتصادی

۴۸.بیکاری را تعریف کنید.

بیکاری به این معناست که فرد می تواند کار کند و شغل داشته باشد ولی شغلی پیدا نمی کند.

۴۹.انواع بیکار ی نام ببرید،تعریف کنید و از هر کدام یک مثال بیاورید.

۱-بیکاری آشکار:فرد می تواند کار کند ولی کار پیدا نمی کند.مانند دانشجویی که فارغ التحصیل شده ولی کاری پیدا نمی کند.

۲-بیکاری فصلی:فرد مدتی از سال شغل دارد ولی بقیه ی ایام سال به کار مشغول نیست. مانند کارگران کشاورزی که در فصل های بهار و تابستان کار دارند ولی بقیه سال بیکار هستند.
۳- اشتغال  کاذب:فرد شغل و درامد دارد.ولی این شغل و درامد در نظام اقتصادی نتیجه ی مطلوبی ندارد مانند قاچاق فروشی

۴-بیکاری پنهان:فردشاغل است.اما دراین شغل از حداکثر توانایی های وی استفاده نمی شود. مانند فارغ التحصیل رشته مهندسی که به مسافرکشی مشغول است.

۵۰-عوامل بیکاری را نام ببرید.(۶مورد)

خارج از نظام اقتصادی):  ۱-رشد جمعیت       ۲-نظام اموزشی         ۳-اتوماسیون

درون نظام اقتصادی):     ۱-عدم تعادل در نظام اقتصادی       ۲-رکود اقتصادی        ۳-زیربنای اقتصادی

۵۱.باذکر مثالی تاثیر رشد جمعیت بر بیکاری را توضیح دهید.

فرض کنید روستایی ۱۰۰ هکتار زمین قابل کشت دارد و ۵ خانوار روی این زمین ها کار میکنند.جمعیت روستا افزایش میابد ولی زمین ها قابل افزایش نیست.دراین حالت افراد جدید یادر همان زمین ها با مقدار کمتر مشغول به کار می شوند.(بیکاری پنهان) یا زمینی به افراد جدید داده نمی شود.(بیکاری اشکار)

 ۵۲.باذکر مثالی تاثیر نظام اموزشی بر بیکاری را توضیح دهید.

امروزه بسیاری مشاغل به تخصص نیاز دارد. نظام اموزشی مهارت های لازم را اموزش می دهد . اگر نظام اموزشی تخصص های مورد نیاز نظام اقتصادی را به افراد اموزش ندهد. یا چیزی اموزش دهد که در نظام اقتصادی و شغل فرد کارایی ندارد . افراد یا بی کار میمانند یا به مشاغل کاذب روی می اورند. مانند وقتی که جامعه به ۱۰۰ پزشک نیاز دارد ولی دانشگاه ۲۰۰ پزشک اموزش می دهد.

۵۳.رابط بین مهندسان و کارگران تکنسین ها هستند.

۵۴.اتوماسیون را تعریف کنید.

جایگزینی ماشین بجای انسان.

۵۴.چگومه عدم تعادل در نظام اقتصادی باعث گرایش افراد به کارهای غیرتولیدی می شود؟

زمانی که نظام اقتصادی بنحوی سازمان یافته باشد که سودآوری تجارت و خرید و فروش بیش از کارهای تولیدی باشد.گرایش به کارهای تولیدی کم می شود.در نتیجه اشتغال کمتری ایجاد شده و باعث بیکاری می شود.

۵۵.رکود اقتصادی را تعریف کنید.

شرایطی که عرضه و تولید کالا بیشتر از خرید و تقاضا باشد.وخرید و فروش کالا کاهش یابد.

۵۶.تاثیر رکود اقتصادی بر بیکاری را توضیح دهید.

وقتی که عرضه ی کالا از تقاضای آن بیشتر شد،تولید کم می شود و تولیدکنندگان سرمایه گذاری جدید نمی کنند.در نتیجه کارگران زیادی بیکار می شوند.و کسانی هم که تازه وارد بازار کار می شوند کار و شغلی پیدا نمی کنند.

 ۵۷.چگونه نبود زیربنای اقتصادی باعث بیکاری می شود؟(با ذکر مثال)

هر کشوری برای رشد اقتصادی به زمینه هایی نیاز دارد.که به ان ها زیر بنای اقتصادی می گویند.مانند داشتن صنایع مادر - داشتن نیروی متخصص لازم - داشتن سد برای ذخیره ی آب.بعنوان مثال اگر کشوری بخواهد در زمینه ی کشاورزی رشد کند ولی امکانات ذخیره ی آب( سد) نداشته باشد.نمی تواند در این زمینه رشد کند و در نتیجه بیکاری افزایش خواهد یافت.

نمونه سوال از فصل سوم(نظام خانواده)

درس اول: خانواده یک نظام اجتماعی

۱ـ چه ملاک هایی گروه ها را از یک دیگر متمایز می کند؟(۴مورد)

- بزرگ یا کوچک بودن

- میزان دوام و پایداری

- میزان نظم گروهی

- ارزش ها و هنجار های گروه

۲ـ تفاوت خانواده و سایر گروه ها در چیست؟

الف- قدمت تشکیل خانواده بیش تر از گروه های دیگر است.

ب- دوام خانواده بیشتر از گروه های دیگر است.

ج-رابطه ی افراد در خانواده عمیق تر و گسستن آن دشوار است.

۳ـ چرا خانواده یک نطام اجتمایی محسوب می شود؟

به دلیل ویژگی های خانواده و اثرگذاری آن بر فرد و جامعه و پایدار بودن نقش ها و الگوی عمل ها مربوط به آن،می توان خانواده را به عنوان مجموعه ای از نقش های متقابل به هم پیوسته که در جهت تحقق هدفی خاص پیوند یافته اند در نظر گرفت.

درس دوم: خانواده و نظام اجتمایی کل

۴ـ تاثیرات خانواده بر نظام اجتمایی کل را بنویسید.

الف- اجتماعی کردن فرزندان

ب- تولید نسل

ج- نگهداری از کودکان، ناتوانان و فرزندان

۵ـ نخستین زمینه ی جامعه پذیری افراد خانواده است.

۶ـ آیا نظام خانواده می تواند تاثیرات نا مطلوبی بر روی نظام اجتمایی بگذارد؟(با ذکر مثال توضیح دهید)

- همان طور که خانواده در نگهداری و مراقبت فرزندان تاثیرات مناسب فراوانی دارد. اما گاه به دلیل توجه بیش از حد به فرزند باعث تربیت فرزندی متکی به دیگران می شود.

- با وجود اینکه تولید نسل باعث بقا و تداوم نظام اجتمایی می شود. اما اگر خانواده بیش از حد به تولید نسل بپردازد، نظام اجتماعی کل دچار مشکل خواهد شد.

۷ـ چرا در گذشته داشتن فرزندان زیاد برای یک خانواده موهبتی محسوب می شد، اما امروزه داشتن فرزندان زیاد مشکلاتی را برای خانواده و نظام اجتماعی کل در بر دارد؟

- در گذشته سطح بهداشت پایین بود و بسیاری از کودکان در همان سن کودکی میمردند اما امروزه با پیشرفت بهداشت کودکان بیشتری زنده می مانند.

- بیماری های مختلف، قحطی، خشکسالی و جنگ های خانمان سوز در گذشته زیاد بوده ولی امروزه خیلی کمتر از گذشته است.

- در گذشته کودکانی که زنده می ماندند سریعا مشغول کار می شدند و منبع درآمد برای خانواده محسوب می شدند. اما در امروزه افراد سال های زیادی باید درس بخوانند تا بتوانند وارد بازار کار شده و به خانواده احتیاج نداشته باشند.

- در گذشته زندگی ها ساده بود و دختر و پسرهای جوان براحتی می توانستند ازدواج کنند، اما امروزه مخارج زندگی زیاد شده و توقعات خانواده ها از زندگی مشترک افزایش یافته است.

۸ـ آثار نامطلوب رشد سریع جمعیت را بنویسید.

الف- کاهش رشد اقتصادی

ب- کاهش سطح اشتغال

ج- کمبود مسکن

د- کاهش سطح رفاه

ه- کاهش امکانات بهداشتی

درس سوم: خانواده و فرد

۹ـ وجدان چگونه در فرد شکل می گیرد؟

آنچه به عنوان وجدان در فرد شکل می گیرد و از درون رفتار فرد را کنترل می کند، حاصل عمل و گفتار والدین و اعضای خانواده در کودکی است.

۱۰ـ تاثیر خانواده در حمایت عاطفی افراد را توضیح دهید.

انسان به محبت ، عشق و آرامش روانی نیاز دارد. اولین زمینه ی اجتمایی که این نیاز را برآورده می کند خانواده است. انسان حتی در بزرگسالی هم به آرامش و محبت نیاز دارد و با ازدواج و تشکیل خانواده محلی را برای آرامش و محبت فراهم می کند.

۱۱ـ تاثیر خانواده در تحقق شخصیت مستقل افراد را توضیح دهید.

انسان ها با ازدواج جایگاهی را برای تحقق شخصیت مستقل خویش می یابند. مرد با کار مستقل در بیرون خانه و  زن با کار در منزل یا بیرون آن و هر دو با تلاش برای تربیت فرزند. شخصیت مستقل خویش را تحقق می بخشد.

۱۲ـ دلایل بقا و پایداری نظام خانواده در طول تاریخ چیست؟

الف- نقش مهم و غیر قابل انکار خانواده در زندگی فرد

ب- نقش تعیین کننده خانواده در نظام اجتمایی کل

۱۳ـ وجه مشترک دلایل اختلافات زن و شوهر چیست؟

برآورده نشدن انتظارات زن و شوهر

۱۴ـ دلایل برآورده نشدن اختلافات زن و شوهر در خانواده و علل ناسازگاری آن ها در چیست؟(۳ مورد)

الف- در صورتی که جریان اجتمایی شدن به طور کامل تحقق نیابد و افراد از حقوق و وظایف نقش های خود اطلاع کاملی نداشته باشند. در برآورده کردن انتظارات یکدیگر دچار مشکل خواهند شد.

ب- اگر زن و شوهر به دو گونه ی متفاوت اجتماعی شده شوند. در زندگی انتظارات متفاوتی از یکدیگر خواهند داشت. و این تفاوت انتظارات موجب اختلاف آن ها می شود.

ج-تغییرات سریع در نظام اجتماعی کل باعث می شود در هر دوره امور متفاوتی ارزش تلقی شوند. وقتی زن و شوهر نتوانند خود را با این تغییرات سریع انطباق دهند. ناسازگاری بین آن ها به وجود خواهد آمد.

۱۵ـ روانشناسان مجموعه ی خصوصیات دوره نوجوانی را با کدام اصل توجیه می کنند؟

اصل استقلال طلبی

۱۶ـ علت تفاوت انتظارات فرزندان و والدین در چیست؟

الف- تغییر نقش کودکی به نوجوانی : با تغییر نقش کودک به نوجوان خصوصیات افراد عوض می شود.

ب- گونه های مختلف اجتماعی شدن: اگر فرزندان و والدین به دو گونه متفاوت اجتماعی شوند مسلما ارزشها و انتظارات آنان با یکدیگر متفاوت خواهد بود.